Fiscale arbitrage: recht op een oplossing?

Onlangs heeft het Nederlandse parlement stilzwijgende goedkeuring verleend aan het nieuwe belastingverdrag tussen Nederland en Ierland. Bijzonder aan dit verdrag is dat het een uitgebreide bepaling bevat over verplichte en bindende arbitrage. In deze blog geeft Tom Noë, Senior Tax Manager bij KPMG Meijburg & Co, hierop graag zijn visie.

Wanneer een belastingplichtige wordt geconfronteerd met belastingheffing die in strijd is met het verdrag (bijvoorbeeld dubbele heffing), kan hij de bevoegde autoriteiten van Nederland en Ierland verzoeken om in onderling overleg een oplossing voor deze strijdigheid te vinden. Komen de bevoegde autoriteiten er in onderling overleg vervolgens niet uit, dan kan de belastingplichtige een verzoek tot arbitrage doen. De theorie achter de verplichte en bindende arbitrage is dat de belastingplichtige toch een oplossing krijgt, zelfs als de landen er onderling niet uitkomen. Een onafhankelijke arbitragecommissie geeft dan uiteindelijk een bindend oordeel.

Helaas blijkt de praktijk van de arbitrage echter weerbarstiger. Nederland heeft diverse belastingverdragen gesloten waarin de mogelijkheid van arbitrage is opgenomen, maar in sommige gevallen kan van de arbitrage geen effectief gebruik worden gemaakt. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat de landen die betrokken zijn bij het verdrag geen werkingsregels zijn overeengekomen. Deze werkingsregels zijn de ‘spelregels’ bij arbitrage. Zonder deze spelregels is het onder andere niet duidelijk welke termijnen er gelden, wie de kosten draagt en hoe de aanwijzing van arbiters plaatsvindt. In dergelijke gevallen heeft de belastingplichtige recht op een oplossing via de arbitrage, maar kan hij dit recht dus niet effectueren omdat de spelregels ontbreken.

Het is naar mijn mening dan ook een goede zaak dat de werkingsregels van de arbitrage integraal in de tekst van het belastingverdrag tussen Nederland en Ierland zijn opgenomen.

Nederland is een groot voorstander van bindende arbitrage en heeft arbitrage daarom expliciet als inzet in het Nederlandse verdragsbeleid opgenomen. Ook heeft Nederland gekozen voor de arbitragebepaling in het multilateraal instrument. Daarnaast is de EU-arbitragerichtlijn breed geïmplementeerd door Nederland. Bovendien blijkt in de praktijk dat Nederland zich behulpzaam en welwillend opstelt in onderlingoverleg- en arbitrageprocedures. Hopelijk kan Nederland in de toekomst meer landen enthousiast krijgen, zodat ook in andere belastingverdragen arbitrage inclusief werkingsregels overeen worden gekomen.

Tot die tijd is het belangrijk om te beseffen dat arbitrage onder sommige belastingverdragen een in de praktijk niet of moeilijk te effectueren recht op een oplossing is. Door dit tijdig te onderkennen, kunnen onbegaanbare paden worden vermeden en alternatieve routes worden bewandeld.

Binnen het Tax Controversy-team van Meijburg & Co bestaat veel aandacht voor arbitrage. Tijdens het Tax Controversy-cliëntseminar dat op 15 november 2019 door Meijburg & Co werd georganiseerd stond de Wet fiscale arbitrage nog centraal.

Meer informatie of advies over belastinggeschillen? Neem dan contact op met Tom Noë of een van onze andere Tax Controversy-specialisten.